دوشنبه, ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ / ۲۳:۲۹:۱۰
شاخص کل بورس در پایان معاملات روز گذشته با کاهش ۵ هزار واحدی به یک میلیون و ۹۹۸ هزار واحد سقوط کرد. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم به نقل از نور نیوز؛ شاخص بورس که با سقوط بالگرد شهید ابراهیم رئیسی آغاز شده بود در همه دو ماه گذشته نوسان داشت. با این […]
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم به نقل از نور نیوز؛ شاخص بورس که با سقوط بالگرد شهید ابراهیم رئیسی آغاز شده بود در همه دو ماه گذشته نوسان داشت. با این حال همواره در برابر سد ۲ میلیون واحد مقاومت کرده که در نهایت این مقاومت روز گذشته شکست و شاخص در کانال یک میلیون و ۹۹۸ هزار واحد جا خوش کرد. درباره کاهش شاخص بورس دلایل متعددی عنوان می شود. گروهی نبود چشم انداز روشن برای بورس تا روی کار آمدن دولت چهاردهم را عنوان می کنند و برخی هم عدم اعتماد به بازار سهام و انتخابات آمریکا و تنش های منطقه را دلیل این امر می دانند. در کنار همه اینها البته خروج پول از بازار سهام و دامنه نوسان هم یکی دیگر از این عوامل به شمار می رود.
در واکنش به این سقوط تاریخی شورای عالی بورس اعلام کرده که جلسه فوق العاده ایی برای بررسی آخرین وضعیت بازار برگزار می‌کند تا شاید راه حلی برای نجات از وضعیت اورژانسی طولانی مدت پیدا کند.
در این گزارش چرایی افت شاخص از دیدگاه رسانه ها را با هم بررسی می کنیم.
غلبه تشدید ریسک سیاسی در معاملات تالار شیشه‌ای
کاهش حجم و ارزش معاملات بورس موجب شده تا پیش‌بینی روند قیمتی آتی و همچنین نوسانات مقطعی سهام و رسیدن بازار سرمایه به مسیر تعادلی خود، اکنون با «اما و اگر» مواجه شود، در این میان عواملی مانند احتمال تشدید ریسک سیاسی هم بر معاملات تالار شیشه‌ای غلبه کرده است.
نکته قابل بیان دیگر در خصوص شرایط کنونی بازار سرمایه، انتقاداتی است که به تصمیمات سازمان بورس به عنوان نهاد ناظر گرفته می‌شود، تاثیر رکودی تداوم محدودیت دامنه به عنوان یکی از بزرگترین متغیر داخلی تاثیرگذار بر معاملات بازار، سبب شده است که ارزش معاملات بازار به سطوح نازلی کاهش پیدا کند و به‌نظر می‌رسد با تداوم اعمال دامنه نوسان محدود در تالار شیشه‌ای، همچنان فضای رکودی بر این بازار ادامه‌دار باشد .این موضوع در کنار سایر عوامل موجب شده است برخی اعلام کنند که همزمان با شکل‌گیری کابینه جدید دولت چهاردهم، سرمایه‌گذاران بازار سهام در انتظار تصمیمات مجلس از یک‌سو و از طرفی دیگر تکمیل تیم اقتصادی دولت هستند تا مسیر آینده خود را مشخص کنند و در این میان برخی انتظار تغییر در سکان ریاست این سازمان را در کوتاه‌مدت دارند.
علاوه بر این، تنش‌های منطقه‌ای و جریان انتخاباتی در آمریکا نیز ریسک دیگری بالای سر تالار شیشه‌ای است.ناقص بودن پازل‌های رشد بازار سرمایه از جمله ریسک‌های سیاسی و بین‌المللی، تعیین تکلیف تیم اقتصادی دولت جدید و برنامه‌هایش و همچنین واکنش ناظر بازار سرمایه به این تحولات است؛ شاید به همین دلیل است که بعد از شک و تردید‌های فراوان، سرانجام شاخص بورس تصمیم به سقوط از ارتفاع ۲ میلیون واحد گرفت.
حال بورس خوب نیست…!
روند خروج پول از بازار سهام سرعت گرفته است. آخرین گزارش‌ها نشان می‌دهد که در هفته گذشته میانگین خروج پول حقیقی از بازار سهام بیشتر از هفته پیش از آن بود و ۹ درصد افزایش یافت، به‌طوری که در مجموع کل هفته گذشته ۲ هزار و یک میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و به طور میانگین روزانه خروج پول حقیقی ۵۰۰ میلیارد تومان بود.
کاهش ارزش معاملات، خروج گسترده سرمایه‌ها و افت شاخص‌های اصلی بورس همگی نشان‌دهنده شرایط بحرانی در این بازار هستند. در این میان، سیاست کاهش دامنه نوسان هم نه‌تنها نتوانسته مانع خروج سرمایه‌ها شود.
مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیأت علمی دانشگاه چمران اهواز، می گوید: «هم‌اکنون در دوره گذار قرار داریم ، کابینه دولت چهاردهم هنوز مورد تأیید مجلس قرار نگرفته و سیاست‌ها هم مشخص نیست، بنابراین بورس در یک وضعیت عملا برزخی زمان را سپری می‌کند تا تکلیف مشخص شود.»
مرتضی افقه تأکید می‌کند: «در دولت قبل شرایط سخت بود؛ شرایط سخت یعنی تشدید تحریم‌ها و تضعیف شدید منابع مالی که دولت را تحت فشار قرار می‌داد. اکنون در شرایطی قرار گرفته‌ایم که بازار سرمایه دچار بحران است و امید اصلی در شرایط فعلی این است که آقای پزشکیان با نوع دیدگاهی که دارند بتوانند با آغاز دور جدید مذاکرات، تحریم‌ها را تا حدودی رفع کنند. شاید اثر روانی مذاکره‌ها بتواند تأثیر مثبتی بر بازارهای داخل کشور داشته باشد، اما همزمان تحولات آمریکا را هم باید مدنظر داشت، چرا که بازار سرمایه از تحولات سیاسی و اقتصادی جهان جدا نیست.»
به اعتقاد حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه هم، بازار سرمایه، تافته جدابافته از بقیه بازار و شرایط اقتصادی کشور نیست و در واقع یکی از اجزای اقتصاد به شمار می‌رود که به تبع تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی، بازار سرمایه نیز دستخوش تغییرات می‌شود؛ این تغییرات می‌تواند در جهت مثبت یا منفی باشد و نمی‌توان بازار سرمایه را جدای از شرایط اقتصادی کشور تحلیل کرد.»
این کارشناس حوزه بورس به این موضوع اشاره می‌کند که هم‌اکنون روزبه‌روز افت شاخص را تجربه می‌کنیم و افت حجم معاملات به اکثر نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه ضربه وارد می‌کند. اگر بازار سرمایه همین روند را طی کند، نهادهای مالی مانند کارگزاری‌ها، شرکت‌های سبدگردان، شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری یا حتی شرکت‌های تامین سرمایه با خطر ورشکستی روبه‌رو هستند. بنابراین لازم است به سرعت برنامه‌ریزی برای این بازار صورت گیرد.»
روز وداع با کانال ۲میلیونی
سرانجام، اتفاقی که نباید رخ می‌داد، افتاد. شاخص کل بورس تهران کانال دومیلیون واحدی را که تا اینجای کار به مدد دامنه نوسان یک‌درصدی حفظ کرده بود، از دست داد تا همان اندک امید باقیمانده در راستای امکان بازگشت به مدار تعادلی در کوتاه‌مدت به یاس مبدل شود. نماگر بورس تهران در پایان معاملات روز گذشته به روند نزولی روزهای اخیر خود ادامه داد و با کاهش بیش از ۴هزار واحدی، برای دوازدهمین روز متوالی با خروج پول حقیقی مواجه شد. ارزش معاملات خرد سهام مانند روزهای اخیر همچنان در سطوح نازلی قرار داشت. ارزش معاملات خرد سهام دیروز به‌زحمت به سطح یک‌هزار میلیارد تومان نزدیک شد؛ امری که نشان از تداوم رکود و نزول در معاملات بازار سهام دارد. در این میان روز گذشته شاهد حرکت معامله‌گران در جبهه خروج معاملاتی بودیم. از طرفی با تشدید ریسک‌های سیاسی در روزهای اخیر، تقاضا در بازارهای موازی مجددا تقویت شد.
از طرف دیگر افزایش بهای نفت در اثر بالاگرفتن تنش‌های سیاسی، مجددا معادلات سرمایه‌گذاران را بر هم زده است. بخشی از معامله‌گران که همواره نگران فضای هیجانی پس از انتشار اخبار ضدونقیض سیاسی هستند، این‌بار نیز محتاط و دست‌به‌عصا حرکت می‌کنند. شاخص بورس تهران پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان، کانال ۲میلیون واحد را از دست داد و به زیر این سطح مهم و حساس سقوط کرد. با وجود قدم گذاشتن بورس در مسیر نزول و ریزش، حواشی بازار مذکور پایان‌پذیر نیست.
دماسنج اصلی بازار سهام در حالی کانال دومیلیون واحد را از دست داد که دادوستدهای سهامی ششمین روز متوالی است که با دامنه نوسان یک‌درصدی کار خود را به پایان می‌برند. کارشناسان بورسی می‌گویند اگر محدودیت دامنه نوسان نبود، شاخص کل با قدرت و سرعت بیشتری نزول را به سهامداران تحمیل می‌کرد. البته باید توجه کرد که به‌صورت کلی همه بازارها وارد دوره‌ای شده‌اند که به دلیل ریسک‌های سیاسی و اقتصادی با کاهش تقاضا و شرایط غیرقابل پیش‌بینی مواجه‌اند. به این ترتیب طی چند هفته آتی نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را در بازار سهام به تصویر کشید. کارشناسان بورسی معتقدند واکنش بورس در روز گذشته نه‌تنها به سناریوهای مرتبط با منازعه‌‌های منطقه‌ای بازمی‌گردد، حتی می‌تواند تا حدودی به معرفی کابینه اقتصادی دولت پزشکیان بازگردد.
احتمالا سه سناریو پیش روی بازار سهام خواهد بود. اول آنکه با فرض تداوم شرایط نامطلوب موجود، شاخص سهام به روند نزولی ادامه دهد که البته با سد محکم کانال ۱.۹میلیون واحدی مواجه است. سناریوی دوم می‌تواند محدودشدن دامنه نوسان در هفته‌های آتی باشد که بازار را وارد یک روند رنج‌گونه خواهد کرد. سناریوی سوم نیز می‌تواند بهبود فضای سیاسی و اقتصادی کشور و کاهش ریسک‌ها باشد که احتمالا با سوخت دلار نیما شاخص بازار را حداقل تا سقف قبلی شاخص کل هدایت خواهد کرد.
تداوم خروج پول از بورس
بازار سهام در روند معاملات روز گذشته شاهد کاهش تراز شاخص کل و افت تراز شاخص کل هم‌وزن بود. بورس تهران در یک ساعت ابتدایی معاملات دیروز، شاهد افت تراز شاخص‌های سهامی بود و نیمه دوم معاملات سهامی با توجه به محدودیت یک درصدی نوسان قیمتی با صفوف خرید و فروش مواجه بود.
دیروز ارزش معاملات خرد بازار سهام با ۶ درصد افزایش، به سطح هزار و ۷۳۷ میلیارد تومانی رسید. روز گذشته روند خروج جریان پول حقیقی بیشتر شد و شاهد کاهش ۳۲۷ میلیارد تومانی مالکیت کد‌های حقیقی بودیم. دیروز جریان خروجی پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت نیز تشدید شد و با خروج ۸۰۸ میلیارد تومانی پول حقیقی از این صندوق‌ها مواجه شدیم.
دیروز ارزش صف‌های خرید سهام به نسبت روز یکشنبه ۶۳ درصد کاهش یافت و به ۶۱ میلیارد تومان رسید و ارزش صفوف فروش نیز با ۶۰ درصد افزایش تا سطح هزار و ۹ میلیارد تومان افزایش داشت.
بازار سهام در حال حاضر شاهد فشار ریسک سیاسی تنش‌های خاورمیانه است و با محدودیت دامنه نوسان قیمتی مثبت و منفی یک درصدی همراه است. معاملات سهامی روز دوشنبه حکایت از شکسته شدن سطح حمایتی حساس ۲ میلیون واحدی شاخص کل داشت و با توجه به ثبت نام دور جدید محصولات خودرویی، بنظر می‌رسد خروج جریان پول حقیقی از سهام و موقعیت‌های درآمد ثابت تداوم یابد.
با این منوال پیش بینی می‌شود که بازار سهام امروز ارزش معاملات خردی در سطح ۱ تا ۲ همتی داشته باشد. بورس تهران احتمالاً معاملات امروز را با کاهش تراز شاخص‌های اصلی آغاز کند. احتمال بازدهی منفی شاخص‌های اصلی بازار سهام و عملکرد ضعیف‌تر شاخص کل به نسبت شاخص کل هم‌وزن در انتهای معاملات امروز بالا است.
