جمعه, ۱۴ آذر ۱۴۰۴ / ۱۳:۲۳:۲۷
کاهش نرخ زادآوری و تسریع در روند پیری جمعیت قصه ی پرغصه ایی ست که در شرایط فعلی جمعیت ایران را تهدید می کند. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم ؛ هر چند سیاستهای غلط جمعیتی در قالب اعمال طرح های بازدارنده در دهه ی های هفتاد و هشتاد خورشیدی پدیده ی شوم وتهدیدزای […]
کاهش نرخ زادآوری و تسریع در روند پیری جمعیت قصه ی پرغصه ایی ست که در شرایط فعلی جمعیت ایران را تهدید می کند. به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم ؛ هر چند سیاستهای غلط جمعیتی در قالب اعمال طرح های بازدارنده در دهه ی های هفتاد و هشتاد خورشیدی پدیده ی شوم وتهدیدزای سالمندی و کاهش رشد جمعیت را برای امروز ایران رقم زده اما شرایط سخت اقتصادی ومعیشتی کشور در دو دهه ی گذشته بستری فراهم کرده تا نتایج ناشی از آن سیاستهای غلط جمعیتی، برای ایجاد معضلاتی در راستای فرو افتادن ایران در یک چاله ی جمعیتی بیش از هر زمانی نمود پیدا کند. بویژه استان گیلان که از همان سالهای آغازین انقلاب ورای دیگر استانها با کاهش روند رشد جمعیت واهمال در زادآوری همراهبوده وامروز به عنوان استانی پیشگام در روند ورود به یک چاله ی جمعیتی گریزناپذیر محسوب می شود.
بی سبب نیست که در سالهای اخیر در قالب یکطرح ضرب الاجلی اجرای طرحی با عنوان « حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» در مجلس به تصویب رسید و برای اجرا به دولت ابلاغ شد و از سال گذشته نیز بطور جد در دستور کار دستگاههای مکتولی قرار گرفته است تا شاید بتواند گامهای موثری در راستای احیای جمعیت گیلان و ترمیم خلاهای جمعیتی این استان منشا اثر واقع شود.
بهرحال آنچه که امروز از روند رو به نزول زاد و ولد در گیلان میسر است، ورود این استان شمالی در یکچاله ی جمعیتی ست که در صورت وقوع آن، باید ترمیمش را در یک بازه ی نیم قرنی انتظار کشید…؟!
طبق اعلام اداره ی کل ثبت احوال گیلان میزان زاد وولد در این استان سال گذشته ۳/۴ درصد بوده که بطور میانگینولادن تنهاد ۶ نوزاد را برای هر شبانهروز در گیلاننوید میدهد و استان گیلان را در زمره ی اولین ها در روند رو به نزول زاد وولد در ایران به حساب می آورد. بر همین اساس میانگینولادت در گیلان به ازای هر هزار نفر جمعیت تنها ۷/۷ نفر اعلام شده که رقمی اسفناک در حوزه ی ترمیم خلاهای جمعیتی ست. استان سیستان و بلوچستان هم با نرخ رشد ۹.۲۷ به ازای هر هزار نفر جمعیت بیشترین نرخ زادآوری کشور را به خود اختصاص داده است.
به گفته ی اداره ی کل ثبت احوال گیلان در سال ۱۴۰۲ ،۱۹ هزار و ۱۹۶ نوزاد در استان متولد شده اند که در مقایسه با سال ۱۴۰۱، ۶۵۳ نفر کمتر است. این در حالی ست که مجموع ولادت نوزادان در سراسر کشور ، یک میلیون و ۵۷ هزار و ۹۴۸ نفر بوده و استانتهران با ثبت ۱۳۱ هزار و ۱۷۶ نوزاد رکورددار ولادتها در کشور است. استان سمنان هم با ثبت تنها ۶ هزار و ۹۰۷ نوزاد کمترین تعداد زاد وولد را در میان استانهای کشور داشته است. اما وقتی این زاد وولدها را به نسبت جمعیت هر استان محاسبه می کنیم، بوضوح در می یابیم که گیلان با داشتن ۲ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۶۹۶ نفر جمعیت ( طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ ) ، کمترین میزان رشد زادآوری را به خود اختصاص داده است.
همچنین بر اساس آمارهای مرکز رصد جمعیت کشور سازمان ثبت احوال در سال ۱۴۰۲، از تعداد نوزادان متولد شده ۵۱.۸ درصد نوزادان پسر و ۴۸.۲ درصد آنها دختر بوده اند. نکته ی جالب اینکه بر اساس گزارش این مرکز در ۹ ماه سال ۱۴۰۲ بیشترین تعداد ولادتها با ۲۹۶ هزار و ۸۸۶ نوزاد مربوط به فرزند دوم بود که سهم تعداد ولادتها بر حسب مرتبه تولد ۳۶.۴ درصد مربوط به فرزند اول، ۳۸.۹ درصد مربوط به فرزند دوم، ۱۷.۶ درصد مربوط به فرزند سوم، ۵.۱ درصد مربوط به فرزند چهارم و ۲ درصد مربوط به فرزند پنجم است.
اما اینک کمی فراتر می رویم و روند رشد جمعیت ایران را از سال ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار می دهیم. طبق آمار منتشر شده در سال ۱۴۰۰ ، ۶۳ میلیون و ۸۷۶ هزار نفر از جمعیت ایران معادل ۲۰ میلیون و ۳۷۶ هزار خانوار شهر نشین اند و تنها ۲۰ میلیون و ۹۷۹ هزار نفر در قالب ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار خانوار در مناطق روستایی ایران زندگی می کنند ( سایت مرکز آمار ایران)
حال لازم است در اینجا چالش های جمعیتی ایران را با هدف پیشگیری از تسریع در روند سالمندی و احیای دوباره جمعیت جوان کشور بررسی نموده و دریابیم که ادامه روند کنونی به کجا منتهی خواهد شد…؟
در شرایط فعلی، جمعیت جوان ایران کم نیست! یعنی به عبارتی می توان گفت: جمعیت ایران به لحاظ ساختاری، جوان است؛ چراکه حدود ۲۵ درصد جمعیت ایران زیر ۱۵ سال هستند، که هرچند درمقایسه با قبل رو به کاهش نهاده، اما همچنان جوانی جمعیت را در ایران نوید می دهد.
حتی در همین راستا، برخی کارشناسان بهداشتی و حوزه جمعیت شناسی، یک فرصت ۱۰ ساله را برای احیای جمعیت کشور قابل علاج میدانند…! در صورتی که بتوان نرخ زاد آوری را در میان بانوان از یک و یک دهم فعلی به دو و نیم ارتقا داد.
اگر به روند جمعیت جوان کشور در ۱۵ سال گذشته نظری بیفکنیم ، به وضوح درمییابیم که جمعیت این قشر همچنان رو به نزول است و نرخ رشد یک و یک برای هر زن واجد شرایط برای زادآوری، این زنگ خطر را که جمعیت ایرانی در حال حرکت به سوی سالمندی و پیر شدن است بیش از هر زمان دیگری به صدا درآورده است…!
دلیل مدعا اینکه در سال ۱۳۸۵خورشیدی، ۲۹ میلیون نفر از جمعیت ۷۵ میلیون نفری ایران جوان بودند و این رقم در سال ۱۳۹۰ به ۲۳ میلیون نفر رسید و در سال ۱۳۹۵ به ۲۰ میلیون نفر تنزل یافته و اکنون به ۱۴ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر رسیده است…؟!
بنابراین، ادامه روند کنونی ست که تهدیدات ناشی از حرکت کشور به سوی سالمندی را هر روز برجسته تر کرده و بر دغدغه ها و دل نگرانی ها می افزاید. چرا گفته می شود روند فعلی رشد جمعیت در ایران میتواند ایران را وارد یک تله یا چاله جمعیتی کند که ترمیم آن دیگر با یک یا دو یا سه دهه امکانپذیر نیست و به گفته جمعیت شناسان حداقل به یک و نیم قرن زمان نیاز دارد…؟!
در اینجا جا دارد به یک بررسی آماری که اخیراً در رسانه های مجازی کشور انتشار یافته، توجه کنید: فردی که گویا از طلاب حوزههای علمیه نیزهست در یک بررسی آماری، اطلاعاتی به دست می دهد که شنیدن آمار و ارقام آن نگرانی های عمیقی در خصوص بحران جمعیتی کشورمان در اذهان متبادر میکند.
از جمله اینکه نرخ زاد آوری زنان ایرانی در حال حاضر یک و نیم است، اما کشور برای ترمیم جمعیت به نرخ سه و دو دهم درصد زادآوری نیاز دارد؟!
یا اینکه گیلان به عنوان پیرترین استان کشور در حال حاضر فرصت ترمیم جمعیت خود را در یک پروژه ۱۰ ساله از دست داده و اگر کل زنان مستعد و با قابلیت زادآوری در گیلان از الان هر کدام چهار فرزند به دنیا بیاورند، در ده سال آینده جمعیت گیلان به همین دو و نیم میلیون نفر کنونی نیز نخواهد رسید…؟!
در موردی دیگر گفته شده: ایران تا سال ۱۴۲۵ خورشیدی، وارد تله یا چاله جمعیتی میشود و در زمره یازدهمین کشور پیر جهان درمی آید و با همین روند در سال ۱۴۵۰خورشیدی به سومین کشور پیر دنیا بدل خواهد شد و پس از کشورهای ژاپن و آلمان قرار خواهد گرفت…؟
جالب اینکه، پیشبینی شده جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰ خورشیدی به ۳۱ میلیون و ۱۰۰ هزار نفر تنزل یابد؛ که ۶۹ درصد آنها بالای ۷۰ سال خواهد بود…؟! شک ندارم که تصور محال چنین تهدیدی برای هر یک از ایرانیان وطن پرست و نوع دوست عصر حاضر، یک فاجعه به حساب می آید.
کمترین نتیجه ی این فرایند تهدید آمیز اینکه ؛ در بستر بیتفاوتی ما مردم و بیبرنامگی متولیان امر، بعید نیست که درآینده، قانون سربازی اجباری برای زنان نیز تصویب شود..؟! رویدادی که هیچگاه با فرهنگ ملی و دینی این سرزمین سازگار نیست.
با این توصیف ، چاره ی کار چیست؟ چگونه باید مردم را در شرایط سخت معیشتی و اقتصادی امروز ملزم به فرزند آوری کرد و از ورود ایران به یک چاله جمعیتی کاست؟
با لحاظ مجموع این مسایل ، آنچه که در شرایط فعلی برای احیاء و ترمیم جمعیت گیلان و به تبع آن، کشور ایران لازم و ضروری به نظر می رسد؛ اینکه اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در بستر همیت و هم افزایی مجموع دستگاههای دولتی و حاکمیتی در دستور کار قرار گیرد تا شاهد ورود گیلان در یک چاله ی جمعیتی غیرقابل ترمیم و غیر قابل جبران نباشیم.
تحریریه ی پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم ؛ رشت
نویسنده: دکتر حسین کلهر
انتهای پیام/.
