به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم ؛ ترامپ اولین بار در سال ۲۰۱۹ ایده خرید این جزیره خودمختار متعلق به دانمارک را مطرح کرد، اما پیشنهاد او توسط «مته فردریکسن»، نخست‌وزیر دانمارک، رد شد. در حال حاضر که ترامپ آماده بازگشت به کاخ سفید در تاریخ ۲۰ ژانویه است، بار دیگر خواسته خود را برای تصاحب این جزیره مطرح کرده و این بار اشاراتی به اتخاذ تدابیر شدیدتر نیز داشته است.
ترامپ در بیانیه‌ای که ماه گذشته منتشر کرد و در آن نامزد خود برای سمت سفیر بعدی در دانمارک را معرفی نمود، نوشت: «برای اهداف امنیت ملی و آزادی در سراسر جهان، ایالات متحده آمریکا احساس می‌کند که مالکیت و کنترل گرینلند یک ضرورت مطلق است».
گرینلند و دانمارک مانند گذشته این درخواست ترامپ را رد کرده و تأکید کرده‌اند که این جزیره برای فروش نیست. با این حال، این موضوع مانع ترامپ نشد و او در یک کنفرانس خبری در تاریخ ۷ ژانویه، بر ادعای خود اصرار ورزید.
ترامپ بدون ارائه هیچ‌گونه مدرکی در کنار ترغیب دانمارک به «واگذاری گرینلند»، به نیازهای امنیت ملی آمریکا اشاره کرده و مشروعیت قانونی ادعای دانمارک بر این سرزمین را زیر سؤال برد. او همچنین تهدید به اعمال تعرفه‌های سنگین علیه دانمارک کرد و از رد احتمال استفاده از نیروی نظامی برای تصاحب این جزیره و همچنین کانال پاناما خودداری نمود؛ اظهاراتی که هشدارهای تند آلمان و فرانسه را به دنبال داشت.
در همان روز، «دونالد ترامپ جونیور»، پسر ارشد ترامپ، به گرینلند سفر کرد، اگرچه مقامات گرینلند گفتند که او در ظرفیت رسمی به این جزیره سفر نکرده است.
اظهارات رئیس‌جمهور منتخب با واکنش‌هایی آمیخته از خشم، سردرگمی و تمسخر مواجه شد. «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه مستعفی، این ایده را «به‌وضوح غیرممکن» توصیف کرد. اما برخی مقامات پیشین دولت ترامپ گفتند که علاقه رئیس‌جمهور به گرینلند باید در چارچوب بازنگری گسترده‌تر سیاست خارجی آمریکا در جهت دفاع منطقه‌ای بررسی شود.
«الکساندر گری»، رئیس سابق ستاد شورای امنیت ملی در دولت اول ترامپ، گفت: «این موضوع را باید جدی گرفت و آن را به‌عنوان یک تغییر راهبردی تلقی کرد، نه یک پروژه شخصی».
ترامپ اولین سیاستمدار آمریکایی نیست که به ظرفیت استراتژیک گرینلند توجه کرده است. «ویلیام سوارد»، وزیر امور خارجه آمریکا در زمان ریاست جمهوری «آبراهام لینکلن»، نیز به خرید گرینلند علاقه نشان داده بود و «هری ترومن»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، در مذاکرات محرمانه قبل از جنگ سرد پیشنهاد خرید این جزیره را مطرح کرد.
آمریکا در طول جنگ جهانی دوم، زمانی که آلمان دانمارک را اشغال کرده بود، گرینلند را اشغال کرد.
ممکن است گرینلند به‌عنوان یک نقطه تمرکز غیرعادی به نظر برسد، اما این جزیره در مرکز بسیاری از چالش‌های ژئوپلیتیکی امروز جهان قرار دارد: تغییرات اقلیمی، رقابت بر سر منابع حیاتی، و تحول تجارت و حمل‌ونقل. ایالات متحده یک پایگاه نظامی بزرگ در گرینلند دارد و موقعیت جغرافیایی این جزیره آن را به بخش حیاتی سیستم هشدار اولیه موشک‌های بالستیک ارتش آمریکا تبدیل کرده است.
ربکا پینکوس، مدیر مؤسسه قطبی مرکز ویلسون، گفت: «علاقه ترامپ نشان‌دهنده شناخت اهمیت استراتژیک فزاینده گرینلند و موقعیت آن در شمال اقیانوس اطلس به‌عنوان یک پل کلیدی بین آمریکای شمالی و اروپا است». او افزود: «این جزیره ویژگی‌های بسیار جذابی دارد که اهمیت آن‌ها در حال افزایش است».
برای مثال، گرینلند دارای ذخایر غنی و توسعه‌نیافته از عناصر کمیابی است که زیرساخت‌های فناوری‌های پیشرفته و سیستم‌های تسلیحاتی مدرن را پشتیبانی می‌کنند. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که استخراج و تولید این مواد همچنان با چالش‌های متعددی روبه‌رو است.
در ابعاد وسیع‌تر قطب شمال، یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ توسط سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده نشان داد که این منطقه ممکن است حاوی حدود ۳۰ درصد از گاز کشف‌نشده و ۱۳ درصد از نفت کشف‌نشده جهان باشد.
قطب شمال همچنین به عرصه‌ای کلیدی برای رقابت ژئوپلیتیکی تبدیل شده است، زیرا روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ اقتصادی و نظامی خود در این منطقه هستند. این دو قدرت در سال‌های اخیر همکاری‌های خود را در این منطقه عمیق‌تر کرده‌اند و از تعداد زیادی یخ‌شکن و سرمایه‌گذاری‌های گسترده پشتیبانی می‌کنند. در همین سال‌های اخیر، تلاش چین برای تأمین مالی فرودگاه‌های گرینلند، نگرانی‌هایی در واشنگتن ایجاد کرد که بلافاصله برای مقابله با این برنامه وارد عمل شد.
به گفته «مالته هامپرت»، بنیان‌گذار مؤسسه قطبی می‌گوید: به لطف آلاسکا، ایالات متحده از نظر فنی یک کشور قطبی محسوب می‌شود. اما واشنگتن در این منطقه «قطعا در حال عقب‌ماندن» است.
او گفت: «در حالی که ایالات متحده هنوز قدرت شماره یک جهان است، اما این جایگاهی نیست که در قطب شمال داشته باشد، و من فکر می‌کنم درک این موضوع برای سیاست‌گذاران در واشنگتن دشوار است».
برای قرن‌ها، این جزیره بخشی از دانمارک، متحد ناتو، بوده است که همچنان دو سوم درآمد بودجه گرینلند را تأمین می‌کند. این سرزمین خودمختار اکنون عمدتاً خودگردان است و پارلمان مستقل خود را دارد، هرچند دولت دانمارک همچنان امور دفاعی و سیاست خارجی آن را مدیریت می‌کند.
در سال‌های اخیر، این جزیره که جمعیتی حدود ۵۷ هزار نفر دارد، شاهد رشد جنبش استقلال‌طلبی بوده است که در میان تنش‌ها با دولت دانمارک افزایش یافته است. برخی مقامات گرینلندی ابراز امیدواری کرده‌اند که این سرزمین در نهایت به کشوری مستقل تبدیل شود.
«لارس لوکه راسموسن»، وزیر امور خارجه دانمارک، در تاریخ ۸ ژانویه به خبرنگاران گفت: «ما به‌طور کامل به این واقعیت که گرینلند جاه‌طلبی‌های خود را دارد، احترام می‌گذاریم». او افزود: «اگر این جاه‌طلبی‌ها محقق شوند، گرینلند مستقل خواهد شد، اما بعید است که با هدف تبدیل‌شدن به یکی از ایالت‌های فدرال ایالات متحده همراه باشد».
در پستی در شبکه اجتماعی ایکس، «رابرت اوبراین»، مشاور امنیت ملی پیشین ترامپ، اظهار داشت که دانمارک قادر به حفاظت از گرینلند در برابر رقبای ژئوپلیتیکی نیست و گفت این امر برای دفاع از ایالات متحده «حیاتی» است.
او نوشت: «ما دانمارکی‌ها را دوست داریم، اما چند پهپاد اضافی، تیم‌های سورتمه‌سوار و کشتی‌های بازرسی برای دفاع از گرینلند در برابر روس‌ها و کمونیست‌های چینی کافی نیستند». او افزود: «اگر متحد بزرگ ما، دانمارک، نمی‌تواند برای دفاع از جزیره متعهد شود، ایالات متحده مجبور خواهد شد وارد عمل شود». گری – رئیس سابق ستاد شورای امنیت ملی ترامپ معتقد است که اگر گرینلند استقلال خود را از دانمارک به دست آورد، آمریکا می‌تواند برای مقابله با تلاش‌های نفوذ روسیه و چین در این منطقه وارد عمل شود.
او گفت: «سؤالی که باید از خود بپرسیم این است که با توجه به اهمیت استراتژیک گرینلند برای امنیت ما و ثروت معدنی حیاتی آن، وقتی گرینلند استقلال پیدا کند… آیا می‌خواهیم مسکو و پکن منتظر گرینلندی‌ها باشند، یا می‌خواهیم ما آنجا باشیم؟» گری در مقاله‌ای برای روزنامه وال استریت ژورنال، نوشت که واشنگتن یک «پیمان همکاری آزاد» به گرینلند ارائه دهد، مشابه آنچه که ایالات متحده با میکرونزی، پالائو و جزایر مارشال دارد. در چارچوب چنین پیمانی، این دولت‌های جزیره‌ای «کاملاً مستقل» خواهند بود، اما واشنگتن در ازای دسترسی نظامی، تعهدات دفاعی و حمایت اقتصادی به آن‌ها ارائه می‌دهد. گری نوشت چنین توافقی می‌تواند «حاکمیت گرینلند را حفظ کرده و آن را از بازیگران بدخواه محافظت کند».
موضع گرینلند و دانمارک
برای این جزیره و دانمارک، این موضوع ممکن است به‌کلی رد شود. «موت بی. اگده»، نخست‌وزیر گرینلند، در بیانیه‌ای که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد، گفت: «گرینلند متعلق به مردم گرینلند است. آینده و مبارزه ما برای استقلال، مسئله‌ای است که به خودمان مربوط می‌شود».
در سال ۲۰۱۹، پیشنهاد اولیه ترامپ برای خرید گرینلند پس از رد درخواست وی توسط نخست‌وزیر دانمارک، تنش‌هایی با دانمارک ایجاد کرد که باعث شد ترامپ سفر برنامه‌ریزی‌شده به این کشور را لغو کند. کمی بعد، دو رهبر روابط خود را بهبود بخشیدند و دولت ترامپ کنسولگری ایالات متحده را در این جزیره بازگشایی کرد.
اما اظهارات اخیر ترامپ به نظر می‌رسد که خشم بیشتری را برانگیخته است. دانمارک نشان ملی خود را اصلاح کرده تا گرینلند را برجسته‌تر نماید. دولت دانمارک همچنین هزینه‌های دفاعی خود برای این جزیره را افزایش داده است، اگرچه تحلیل‌گران معتقدند که این اقدام احتمالاً از پیش برنامه‌ریزی شده بود.
جیم تاونسند که به مدت هشت سال به‌عنوان معاون وزیر دفاع آمریکا در امور اروپا و ناتو در دولت باراک اوباما خدمت کرد، گفت: «از نظر روابط بین‌الملل و نحوه تعامل ملت‌ها با یکدیگر، خرید – این دیگر انجام نمی‌شود».
تاونسند افزود که اکنون در مرکز امنیت جدید آمریکا خدمت می‌کند گفت: مردم گرینلند «نمی‌خواهند ایالت پنجاه و یکم باشند»، «آن‌ها نمی‌خواهند به ایالات متحده وابسته شوند».
منبع: Foreign Policy
