به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم به نقل از اکوایران، با ادامه تحصن هوادارن جریان صدر در پارلمان عراق و فراخوان او به تشدید تنش‌ها، به نظر می‌رسد بن‌بست سیاسی ده ماهه در عراق وارد شرایط بحرانی می‌شود. سعادت الصالحی، گزارش‌گر میدل‌ایست آی با انتشار گزارشی با عنوان «خشونت یا گفتگو؟ با تشدید بن‌بست صدر، عراق می تواند به هر سمتی پیش برود» استدلال کرده نگرانی‌ها از بابت بن‌بست بزرگ اوج گرفته دربغداد ممکن است به درگیری میان جریان‌های شیعه منجر و مداخله آیت‌الله سیستانی را در پی داشته باشد.
فراخوان انقلاب و افزایش تنش‌ها
مقتدی صدر در پی چند روز اعتراضات خشمگینانه، روز دوشنبه با فراخواندن حامیان خود در استان‌های جنوبی و مرکزی برای حضور در خیابان‌ها، اوج گرفت. با شروع اعتراضات جناح مقابل از شامگاه دوشنبه، خطر اوج گرفتن خشونت در عراق به چشم می‌خورد.
روز شنبه، هواداران این روحانی بانفوذ شیعه بار دیگر به منطقه سبز حفاظت شده بغداد هجوم آوردند و از آن زمان ساختمان پارلمان را در اعتراض به رقبای سیاسی که مانع از تشکیل دولت صدر شدند، اشغال کردند.
زمانی که صدر از قبایل و دیگر نیروهای سیاسی عراق خواست تا به آن‌چه او «انقلاب» می‌خواند بپیوندند، تنش‌ها افزایش یافت. این روحانی گفته حامیانش منطقه سبز را «آزاد» کرده‌اند تا برای «تغییر ریشه‌ای نظام سیاسی و قانون اساسی» آماده شوند.
صف‌آرایی متقابل
در پاسخ، ائتلاف چهارچوب هماهنگی شیعه –نزدیک به ایران- که صدر را در تلاش برای تشکیل حکومت پس از پیروزی در انتخابات اکتبر گذشته، در هر مرحله ناکام گذاشتند، خواستار تظاهرات «در حمایت از مشروعیت حکومت و به منظور حفظ نهادهای دولتی» شد.مخالفان صدر تهدید کردند که فرودگاه بغداد و اقامت‌گاه نخست‌وزیر مصطفی الکاظمی را -که به تسهیل تصرف منطقه سبز توسط صدری‌ها متهم می‌کنند- تصرف خواهند کرد.
در ساعات اولیه روز دوشنبه، نیروهای امنیتی در اطراف بغداد، به ویژه به سمت فرودگاه و منطقه سبز حرکت کردند. صدر سپس نیروهای شبه‌نظامی سرایا السلام خود را در خیابان‌های منتهی به محله مستحکم، جایی که بیش‌تر ساختمان‌های دولتی و سفارتخانه‌ها در آن قرار دارند، مستقر کرد. تا عصر دوشنبه، برخی از حامیان چارچوب شیعی حرکت به سمت منطقه سبز را آغاز کرده بودند، اما به آنها دستور داده شد از رویارویی با صدری‌ها اجتناب کنند.
خطر جنگ داخلی
رهبران جنبش صدر به میدل‌ایست آی گفتند که بسیاری از رهبران سیاسی و دیپلمات‌های غربی سعی کرده‌اند با صدر ارتباط برقرار کنند تا اوضاع را آرام کنند و کانال‌های گفت‌وگو بین دو طرف را باز کنند، اما او از پذیرش هر بازدیدکننده یا تماسی از سوی غیرصدری‌ها خودداری می‌کند.
صالح محمد العراقی، سخنگوی جنبش صدر روز دوشنبه گفت که هادی العامری، رئیس ائتلاف الفتح و یکی از رهبران چارچوب هماهنگی، مکررا تلاش کرده با صدر تماس گرفته و گفت‌وگو بین دو اردوگاه رقیب را آغاز کند. در بیانیه العراقی آمده که صدر تنها زمانی گفت‌وگو را آغاز می‌کند که عامری از چارچوب خارج شود و احزاب عضو چارچوب به تقبیح و محکومیت اظهارات جنجالی منتسب به نوری مالکی بپردازند. او همچنین گفته که یک میانجی مذاکرات هم باید حضور داشته باشد. عامری هنوز پاسخ خود را به این شروط اعلام نکرده ، اما تحولات سریع اخیر ترس همگان را مبنی بر آغاز قریب‌الوقوع جنگ شیعه علیه شیعه دو چندان کرده است.
همچنین هیچ کس واقعاً مطمئن نیست که صدر چقدر در مورد هدفش برای سرنگونی نظام سیاسی عراق جدی است یا این‌که اگر ارتش یا مخالفان از خشونت برای بیرون راندن حامیانش از منطقه سبز استفاده کنند، نیروهایش می‌توانند پیروز شوند یا نه.
آماده برای بدترین سناریو
رهبران سیاسی و نظامی صدر می گویند که کاملاً آگاهند که مخالفانشان ساکت نخواهند ماند و احتمال رویارویی نظامی بسیار زیاد است. آنها می گویند که انتظار خشونت را دارند و برای آن آماده هستند.
یکی از رهبران صدر به میدل‌ایست آی گفت: «صدر آماده است تا آخر خط برود و برای بدترین سناریو آماده است». او گفته: «او تا زمانی که به آنها آسیب نرساند کنا نمی‌کشد. او به موضع خود تا زمانی ادامه می‌دهد که آنها اشتباه خود را پذیرفته و قبول کنند او یکی از برجسته‌ترین بازیگران در روند سیاسی و در کل عراق است. ما به کسی حمله نمی‌کنیم و دعوا نداریم. دستورات ما در این زمینه روشن است، اما در مورد دفاع شخصی، موضوع کاملاً فرق می‌کند. اگر کسی به ما حمله کند، ما نمی‌ایستیم و تماشا کنیم.»
صدر مشکل و راه حل است
صدر میلیون‌ها پیرو دارد، یکی از بزرگ‌ترین جناح‌های مسلح شیعه را کنترل می‌کند و یک امپراتوری مالی دارد که درآمدهای سالانه آن از بودجه بسیاری از کشورهای کوچک همسایه بیش‌تر است. او یکی از دو مردی است که – در کنار آیت‌الله سیدعلی سیستانی- در عراق می‌تواند با یک کلمه میلیون‌ها نفر را به خیابان بیاورد.
ماه گذشته، او به نمایندگان وابسته به خود دستور داد به نشانه اعتراض استعفا داده و بحران سیاسی جدیدی ایجاد کرده و به احزاب چارچوب هماهنگی اجازه داد تا به بزرگ‌ترین بلوک پارلمان تبدیل شوند. رهبران چارچوب از آن زمان شروع به کار روی تشکیل دولت خود کردند و هفته گذشته محمد شیعه السودانی را که از نزدیکان مالکی است به عنوان نامزد خود برای پست نخست وزیری معرفی کردند.
رهبران صدر به میدل‌ایست آی گفتند که صدر این مسئله را یک چالش و تلاشی برای تحریک خود می‌دانست. نامزدی سودانی او را بر آن داشت تا پیروان خود را به منطقه سبز بفرستد و از نشست پارلمان جلوگیری کند.یک مقام ارشد دولتی به میدل‌ایست آی گفت: «صدر سال‌ها پیش به یک مشکل بزرگ برای مخالفان خود تبدیل شد. حضور او یک مشکل و عدم حضور او یک مشکل است. او صاحب مردان، سلاح و پول است، به علاوه بی‌پروایی بی‌نظیری دارد و این ترسناک است. او در حال حاضر می‌خواهد به همه بگوید که اگرچه نتوانسته به هدف خود در مجلس مطابق با معیارهای آنها برسد، اما با استفاده از نفوذش در خیابان و معیارهای خودش به آن خواهد رسید». به گفته این مقام، رقبای صدر در مورد نحوه برخورد با وی سردرگم و نامطمئن هستند. اگر به زور متوسل شوند، در توسل به آن دریغ نمی‌کند و اگر متوسل به آتش‌بس و سازش شوند، می‌خواهد به کار آنها خاتمه دهد. بنابراین آنها او را نادیده گرفته‌اند و اکنون همه بهای آن را می‌پردازند.
آیا سیستانی وارد می‌شود؟
جنگ شیعه علیه شیعه یکی از حساس‌ترین خطوط قرمز از سال ۲۰۰۳ بوده است. عبور از آن به معنای سرپیچی از خواست آیت‌الله سیستانی، رهبر جامعه شیعه است. تمامی نیروهای شیعه، به طور کامل از عواقب مداخله سیستانی علیه آنها آگاه هستند. رهبران شیعه و فرماندهان جناح‌های مسلح به میدل‌ایست آی گفتند، اگر هر جناحی به‌عنوان مشوق یا حامی جنگ تلقی شود، سیستانی می‌تواند با فتوای خود به حضور او پایان دهند.
هر گونه از درگیری خونین خواهد بود. اکثر جناح های شیعه دارای شاخه مسلحانه هستند. اگرچه ممکن است سرایا السلام صدر از نظر تعداد بیشترین باشد، اما به عقیده فرماندهان نظامی، تجهیزات مدرن متعلق به جناح‌های مرتبط با سیستانی، به ویژه لشکر رزمی عباس، و گروههای نزدیک به ایران، به ویژه عصائب اهل الحق و کتائب حزب‌الله، برتری آنها را تضمین می‌کند و هر نبردی را به نفع خود پایان می‌دهد.
یکی از فرماندهان نزدیک به سیستانی به میدل‌ایست آی گفت: «ما نگران آن‌چه اکنون در حال رخ دادن است هستیم و از بی‌تدبیری صدر و گستاخی مخالفانش می‌ترسیم، اما اکنون نیازی به مداخله خود نمی‌بینیم». او افزود: «در نبردهای مدرن، عنصر انسانی دیگر عامل تعیین‌کننده نیست، بلکه این فن‌آوری است که عامل اصلی است. بسیاری از جناح‌های مسلح دارای فن‌آوری‌های مدرنی هستند که می‌توانند هر نبردی را به نفع خود پایان دهند. اما سوال اینجاست که آیا هیچ یک از تصمیم گیرندگان اجازه خواهند داد که همه چیز به میدان آورده شود؟ ما مراقب امور هستیم و منتظر دستور می‌مانیم، در این مرحله به نفع هیچ طرفی دخالت نخواهیم کرد، اما از دفاع از خود و مواضع خود دریغ نخواهیم کرد». او گفت تنها چیزی که نیاز دارند این است که سیستانی وارد عمل شود.
