رابطه ی بین تخریب طبیعت و بی عدالتی اجتماعی ؛ نوشته ی متئو کاوالیتو، روزنامه نگار ایتالیایی

بزرگنمایی تصویر

«تخریب طبیعت به بی عدالتی اجتماعی دامن میزند» عنوان مقاله ایی ست که  متئو کاوالیتو (Matto Cavallito) روزنامه نگار ایتالیایی آن را دردر روزنامه ایل فاتـو کوتیدیانو (Il Fatto Quotidiano) منتشر کرده است. در این مقاله ارزش تولید سرمایه از سوی طبیعت در سراسر جهان سالانه حدود ۴۰ تریلیون دلار برآورد شده و بر لزوم ایجاد تعادل در روند تغییرات آب و هوایی و تنوع زیستی و دقت نظر در بهره گیری از سرمایه هایی ارزشمند طبیعت تاکید شده است. پایگاه خبری تحلیلی پیک قلم ؛ این مقاله را ترجمه کرده و در اختیار مخاطبان گرانقدر و فهیم خود قرار میدهد. امید آنکه مفید واقع شود. مقاله ی مذکور چنین آغاز شده است:

برای توجه بیشتر به محیط زیست میشود برای آن یک ارزش اقتصادی قائل شد که درهر صورت کافی نخواهد بود. حقیقت این است که بگفته آقای جیمز ووز (James Vause)، اقتصاددان مرکز حفاظت و پایش محیط زیست سازمان ملل (World Conservation Monitoring Centre)، ما بنام توسعه در حال دامن زدن به یک ورشکستگی برنامه ریزی شده به سیستمهای اقتصادی و فعالیتهای مالی مرتبط با آن هستیم”! دیدگاههای جیمز ووز توسط خبرگزاری محیط زیست اتحادیه اروپا (European Environment Agency ) گزارش شده است و در آن بار دیگر موضوع بحران تنوع زیستی و مدیریت مشکل ساز منابع آن مطرح شده است.
نجات تنوع زیستی مستلزم یک برنامه ریزی گسترده و بین المللی است
جیمز ووز یک کارشناس مجرب در این نوع تحلیلهاست. وی سال گذشته یکی از نویسندگان مدعو مجله دازگوپتا (Dasgupta Review) بود که پارسال در نشست بنام  بررسی تبعات اقتصادی این بحران که اصطلاحا بحران دوقلو نامیده میشود شرکت داشت. این نشست را انگلستان میزبانی می کرد. بحران دوقلو از آن جهت دو قلو نامیده شده که، تغییرات آب و هوایی و نابودی تنوع زیستی همزمان اتفاق می افتند. تقریبا تمامی شرکت کنندگان در این نشست بر این باور هستند که پشتیبانی از سیاستهای حمایتی و انتخاب سرمایه گذاریهایی که عوارض زیست محیطی و تبعات مالی آن را توجه داشته باشند، باید در دستور کار قرار گیرند. البته رعایت این دو مورد نیاز به پشتیبانی مالی بسیار بالایی دارند. “اگر خواهان رشد سرمایه طبیعی و تقلیل بحران های مربوط به زیست کره هستیم، تغییرات اساسی در مقیاس بالا مورد نیاز است. تحقق این اهداف نیاز به اراده، برنامه ریزی و همت بلند سیاسی دارند. چیزی شبیه به فضایی که در دوره اجرای طرح مارشال (Marshall Plan) در اروپا و در دوره جنگ سرد شکل گرفته بود”.

طبیعت سالیانه چیزی در حدود ۴۰ تریلیون دلار سرمایه تولید میکند…!
درک رابطه بین محیط زیست و اقتصاد با گذشت زمان بیشتر و بیشتر می شود. در اوائل سال جاری یک گزارش مشترک از بانک مرکزی اروپا و مرکز مطالعات ریسک سیستمیک (European Systemic Risk Board) منتشر شد که در آن به خطرات مرتبط با کم توجهی به کاهش دمای هوا در جهان اشاره شده است. گفته شده که تا پایان قرن حاضر دمای هوا میتواند کاهش ۲۰ درصدی تولید ناخالص جهانی را بهمراه داشته باشد که خود نشانگر عظمت سرمایه طبیعی محیط زیست است. طبق گزارشات مجمع جهانی اقتصاد (World Economic Forum) حدود نیمی از تولید ناخالص جهانی به نوعی به طبیعت وابستگی دارد. بااین حساب میتوان تخمین زد که منابع طبیعی بطور مستقیم یا غیر مستقیم هرساله در تولید بیش از ۴۰هزار میلیارد دلار یا چهل تریلیون دلار از تولید ناخالص جهان سهیم هستند.
حفاظت از این سرمایه به یک همت بین المللی و اراده سیاستمداران جهان بستگی دارد که بیاندیشند چونه باید منابع طبیعی کشورهای متبوع خود را مدیریت نموده و از نابودی تنوع زیستی جهان جلوگیری کنند. میتوان از تشکیل پیمان سبز اروپا و اجلاس تنوع زیستی سازمان ملل که تاکنون به امضای ۹۲ کشور جهان رسیده است نام برد. اما همچنان نیاز به یک برنامه ریزی مدون در مقیاس بسیار بزرگتر احساس میشود.
فقدان تنوع زیستی بی عدالتی اجتماعی بهمراه دارد؟!
نکته مهمی که جیمز ووز بدان اشاره میکند این است که “حفاظت از محیط زیست به معنای مبارزه با بی عدالتی است”. استفاده بی رویه از منابع طبیعی و نابودی تنوع زیستی در حقیقت شکاف بزرگی در سه حوزه ایجاد خواهد کرد:
۱- شکافی که بین کشورهای تامین کننده و کشورهای مصرف کننده در جریان تجارت بین المللی ایجاد می شود! (با توجه به این که عموما تقاضای کشورهای ثروتمند فراتر از ظرفیت تامین طبیعت می رود.)
۲- شکاف طبقاتی در بدنه جامعه! چراکه منافع تجارت بین المللی نصیب تمامی آحاد جامعه نخواهد شد؟ حال آنکه وابستگی اقشار ضعیف به محیط زیست بیشتر است؛ در نتیجه خسارات تخریب محیط زیست بیشتر متوجه این دسته از جامعه می شود.
۳- شکاف سوم در عوض بین نسلهای مختلف ایجاد می شود. دنیای امروز یه سرعت در حال تغییر است. یک دهه تعلل کافیست تا هزینه جبران خسارات تنوع زیستی دو برابر شود. ضمن اینکه فرصتی که در حال حاضر برای حفاظت از آن باقیست، برای همیشه از دست خواهد رفت.
کرونا ویروس زنگ خطری برای جهان
امید برای یک تغییر رویه در جهت حفاظت از محیط زیست با رشد آگاهی در مردم رابطه مستقیم دارد. ظاهرا ویروس کرونا هم زنگ خطری در همین رابطه بوده است. تمرکز مجله دازگوپتا (Dasgupta Review) اتفاقا روی مقوله اولویتهای مرتبط با زندگی اجتماعی ست. بعبارت دیگر رفتار و اعمال هر شخص متاثر از رفتار و اعمال اشخاص دیگر در جامعه است. لذا یک تغییر رفتار کلی با هزینه بسیار پایین تر از آنچه تصور میکنیم ممکن است در پی این روند بوجود آید.چراکه اشخاص با الگو برداری از رفتار اکثریت، تغییر روش می دهند؛ مانند انتخاب رژیم غذایی گیاهخواری که روز به روز طرفداران بیشتری در جهان پیدا می کند…!

نویسنده: متئو کاوالیتو Matto Cavallito
ژورنالیست ایتالیایی روزنامه ایل فاتـو کوتیدیانو Il Fatto Quotidiano

ترجمه ی دکتر مجتبی کلهر